Od stycznia 2021 nowe zasady opodatkowania spółek komandytowych i jawnych.

Zalety spółki komandytowej do końca 2020 roku

Zgodnie z stanem prawnym obowiązującym do końca 2020 roku, przychód w spółkach komandytowych jest opodatkowany wyłącznie na poziomie wspólników.

Spółka komandytowa nie bez powodu była dotychczas tak popularną formą funkcjonowania wśród polskich przedsiębiorców. Jako jej podstawową zaletę należy wskazać możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników do minimum. Zgodnie z przepisami ustawy z 15 września 2020 roku. Kodeksu spółek handlowych, w spółce tej wyróżniamy dwa rodzaje wspólników – komandytariuszy oraz komplementariuszy. Komandytariusze ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki jedynie do wysokości sumy komandytowej. Co więcej, w przypadku wniesienia przez tego wspólnika wkładu co najmniej w równej wysokości sumy komandytowej, będzie on całkowicie zwolniony od odpowiedzialności osobistej za zobowiązania. Komplementariusz natomiast ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, dlatego w praktyce przyjęło się ustanawianie komplementariuszem spółek z ograniczoną odpowiedzialności lub spółek akcyjnych, dzięki czemu osoby fizyczne są zwolnione od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Zasady opodatkowania od 1 stycznia 2021 roku

Dla spółek komandytowych oraz jawnych wprowadzone zmiany oznaczają podwójne opodatkowanie zysku – podatkiem CIT na poziomie spółki oraz na poziomie wspólników podatkiem PIT lub CIT.
Od 1 stycznia 2021 roku wszystkie spółki komandytowe będą podatnikiem podatku CIT. Spółki jawne natomiast będą podatnikiem CIT wyłącznie, gdy wspólnikami tego podmiotu są podmioty niebędące osobami fizycznymi oraz gdy nie złoży ona odpowiedniego oświadczenia.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, komplementariusz jest uprawniony do dokonania pomniejszenia wysokości podatku o kwotę odpowiadającą ilorazowi wysokości udziału w zysku tej spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki.
Przepisy ustawy wprowadzającej zmiany przewidują zwolnienie części przychodu komandytariusza z podatku. Mowa o 50 proc. zwolnieniu przychodu, jednakże nie większym niż 60 tys. zł.
W przypadku spółek komandytowych ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie warunków, które muszą zostać spełnione przez daną spółkę, aby podlegać (lub nie podlegać) podatkowi CIT. Oznacza to, że status podatnika CIT zyskają wszystkie spółki komandytowe.

Limit przychodu dla zastosowania obniżonej stawki CIT

Spółki komandytowe zostaną objęte większością regulacji, które dotychczas regulowały kwestie opodatkowania wyłącznie spółek kapitałowych. Oznacza to, że jeżeli spółka komandytowa uzyska roczny przychód nie wyższy niż 2 mln euro, to co do zasady będzie mogła stosować obniżoną – 9-proc. stawkę podatku. Podwyższenie limitu do 2 mln euro to pozytywny efekt nowelizacji. Dotychczas limit ten obowiązywał w wysokości 1,2 mln euro.

Odroczenie opodatkowania do 1 maja 2021 roku

Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia, jednak zgodnie z art. 12 ustawy zmieniającej, spółki komandytowe mogą postanowić, że nowe zasady w zakresie przychodów i kosztów związanych z uczestnictwem w tej spółce, będą stosowane od 1 maja 2021 roku. Takie ukształtowanie kwestii terminu, jest niewątpliwie korzystne dla podatników – daje możliwość przygotowania się na zmianę formy opodatkowania.
Należy zwrócić uwagę, że w chwili obecnej przepisy nie wskazują w jaki sposób należy rozumieć sformułowanie „postanowić”. Brak jest informacji dotyczącej sformalizowania tej czynności. Być może w najbliższych tygodniach Ministerstwo Finansów przygotuje wyjaśnienia, które rozwieją wątpliwości dotyczące tego tematu. Obecnie, z ostrożności, należałoby przyjąć, że aby skorzystać z tego odroczenia powinno dołożyć się wszelkich starań, aby wykazać chęć skorzystania z tej instytucji, np. poprzez działania faktyczne w postaci niedokonania zamknięcia ksiąg rachunkowych na koniec 2020 roku i kontynuowanie roku obrachunkowego do 30 kwietnia 2021 roku.

Co mogą zrobić przedsiębiorcy?

Najprostszym rozwiązaniem dla przedsiębiorców byłaby zmiana formy prawnej ze spółki komandytowej na inną spółkę prawa handlowego, tj. spółkę partnerską oraz jawną.
Aby przeprowadzić skutecznie procedurę przekształcenia przedsiębiorca powinien:
przygotować plan przekształcenia
zawiadomić wspólników o zamiarze przekształcenia,
podjąć uchwałę w tym zakresie oraz
złożyć odpowiedni wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego.
Dzięki wprowadzonej w projekcie zmian możliwości odroczenia, przedsiębiorcy będą mieli czas na przekształcenie do 30 kwietnia 2021 roku.
Trzeba mieć świadomość, że w obecnej sytuacji związanej z pandemią Covid-19 oraz przewidywaną wzmożoną ilością wniosków przekształceniowych, procedura przekształcenia spółki handlowej może trwać dłużej niż dotychczas, tj. 2-3 miesiące.

Zmiana statusu wspólnika

Kolejnym rozwiązaniem jest zmiana statusu wspólnika będącego osoba fizyczna, z komandytariusza na komplementariusza. Takie rozwiązanie pozwoli podatnikowi odliczyć od własnego podatku kwotę podatku zapłaconego przez spółkę. Rozwiązanie to rozwiązuje problem podwójnego opodatkowania zysku, należy jednak mieć świadomość, że zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wysokość odliczenia jest uzależniona w sposób proporcjonalny od udziału wspólnika w zysku spółki. W obecnym stanie prawnym, rozwiązanie ma zastosowanie do opodatkowania zysku komplementariuszy spółek komandytowo-akcyjnych.
Jednakże rozwiązanie to ma swoje wady. Przede wszystkim, komplementariusz zgodnie z przepisami KSH odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki osobności, tzn. całym swym majątkiem bez ograniczeń.
Kolejnym negatywnym aspektem jest możliwość zastosowania przez organ podatkowy klauzuli generalnej z Ordynacji podatkowej w postaci klauzuli obejścia prawa podatkowego. Na jej podstawie organy podatkowe mają prawo podważyć czynności, które skutkują osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści jest sprzeczne z celem przepisów prawa podatkowego, a sposób działania podatnika zostanie uznany za sztuczny